Kategori: Makaleler

Övünüp Böbürlenmek Ne Demek? Ekonomi Perspektifinden Bir Analiz Bir ekonomist olarak, her gün karşılaştığımız kararların sonuçlarını düşünürken, kaynakların sınırlılığı ve bu sınırlı kaynaklarla yapılan seçimlerin toplumsal refah üzerindeki etkilerini göz önünde bulunduruyorum. Hayatımız boyunca aldığımız her karar, tüketimden üretime kadar, kısa vadeli tatminler ve uzun vadeli refah arasındaki dengeyi kurmamızı gerektiriyor. İnsanların “övünme” ve “böbürlenme” gibi davranışlarla kendilerini ifade etmesi de bir anlamda bu seçimlerin bir yansımasıdır. Toplumsal düzeyde, bu tür davranışlar, ekonomik piyasalar, bireysel kararlar ve toplumsal refah arasındaki etkileşimi nasıl şekillendiriyor? Bu yazıda, “övünüp böbürlenmek” gibi bir davranışı ekonomik dinamikler çerçevesinde ele alacak ve piyasa ilişkilerinin, bireysel tercihlerinin,…

Kast ve Taksirin Farkı: Hukuktan Toplumsal Duyarlılığa Uzanan Bir Yolculuk Bazı kavramlar vardır ki sadece hukuk kitaplarının sayfalarında kalmaz; hayatın her alanında karşımıza çıkar. “Kast” ve “taksir” de bunlardan biri. Belki kulağa soğuk ve teknik geliyor ama aslında bu iki kavram, toplum olarak adalet anlayışımızı, empati becerimizi ve birbirimize yaklaşım biçimimizi doğrudan etkiler. Bu yazıda, sadece hukuki tanımlar üzerinden değil, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet merceğinden de bakarak konuyu birlikte düşünelim. Çünkü hukuk sadece mahkeme salonlarında değil, sokakta, evde, işyerinde ve kalbimizde de şekillenir. Kast ve Taksir Nedir? Temel Tanımlar Kast: Bilinçli Bir Tercih Kast, kişinin hukuka aykırı bir…

Türkiye’de İnternet Ne Zaman Gelecek? Dijital Kültürün Antropolojik İzinde Bir Antropoloğun Davetkâr Girişi Bir toplumun ruhunu anlamak için sadece diline, yemeklerine ya da geleneklerine değil, aynı zamanda “bağlantı kurma biçimlerine” de bakmak gerekir. Antropolog olarak yıllardır farklı kültürlerin iletişim ritüellerini inceliyorum: Afrika’da elçiyle haber göndermek, Güney Amerika’da kamp ateşi etrafında toplanmak, Asya’da sessiz meditasyonla kolektif düşünce üretmek… Peki ya Türkiye’deki dijital çağ ritüeli nedir? Bu sorunun yanıtı, “Türkiye’de internet ne zaman gelecek?” cümlesinde gizli bir kültürel mizah, toplumsal eleştiri ve kimlik sorgulaması taşır. İnternetin varlığını tartıştığımız bir çağda bu soru, aslında teknolojiden çok daha fazlasını sorar: Biz modernliğe gerçekten bağlanabildik…

Felsefenin Mutfakla Buluştuğu Nokta: Sodyum Bikarbonat Üzerine Düşünceler Bir filozof, gündelik olanın ardındaki derin anlamı sorgulayan kişidir. Sodyum bikarbonat — halk arasında karbonat olarak bilinen bu basit bileşik — yalnızca bir kimyasal madde değil, aynı zamanda insanın doğayla kurduğu ilişkinin metaforik bir yansımasıdır. Kimya, maddenin bilgisi; felsefe ise varlığın bilgeliğidir. Peki, sodyum bikarbonat nerelerde kullanılır sorusunu sadece pratik değil, etik, epistemolojik ve ontolojik bir perspektiften ele alsak ne görürüz? Epistemoloji: Bilginin Kabarması Bilgi, tıpkı bir hamurun kabarması gibi, doğru koşullar altında gelişir. Sodyum bikarbonatın kimyasal etkisini anlamak, insanın doğayı bilme çabasının bir ürünüdür. Epistemolojik açıdan bakıldığında, bu madde bir bilme…

Kars’ta Kavut Nasıl Yapılır? Gelecekte Kavut: Bir Gelenek ve İnovasyon Arasında Günümüz dünyasında, geleneksel yemekler bazen modern mutfak trendlerinin gölgesinde kalabiliyor. Ama bir an durup düşündüğümüzde, bu geleneksel tariflerin bize sunduğu değerler sadece damak tadımıza hitap etmekle kalmıyor, aynı zamanda kültürümüzün derinliklerine de ışık tutuyor. Kars’ın meşhur kavutu da işte bu tür geleneklerden birisi. Şimdi, hep birlikte bir adım öteye gitmeye, bu geleneksel lezzeti geleceğe nasıl taşıyabileceğimizi tartışmaya ne dersiniz? Kars’ta kavut yapmak, aslında bir anlamda geçmişle gelecek arasında bir köprü kurmak gibidir. Karslıların bu yüzyıllardır süregelen tarifi, belki de yarının modern mutfaklarında, teknolojik yeniliklerle birleşerek çok farklı bir boyut…

Resimdeki Sevgili Dizi mi Film mi? Anlatının Edebî Dönüşümü Üzerine Bir İnceleme Kelimelerin gücüne inanan biri olarak her zaman şunu düşünürüm: Bir hikâyenin etkisi, nerede anlatıldığıyla değil, nasıl anlatıldığıyla ilgilidir. “Resimdeki sevgili dizi mi film mi?” sorusu da bu açıdan yalnızca bir tür tartışması değildir; aslında edebî bir meselenin yansımasıdır. Çünkü her anlatı biçimi —ister sahnede, ister ekranda, ister bir roman sayfasında olsun— insanın duygusal coğrafyasında farklı bir yankı uyandırır. Edebiyatın gözünden baktığımızda, bu soru bir “tür” değil, bir “anlam arayışı” sorusudur. Bir Resmin Hikâyesi: Görünenin Ötesindeki Anlatı Resimdeki sevgili, yüzeyde bir görüntüden ibaret değildir. O, bir anlatı evreninin sembolüdür…

Propiyonik Asit Ne İşe Yarar? Farklı Bakış Açılarıyla Derinlemesine Bir Yolculuk Kimya dünyasında bazı bileşikler vardır ki, ilk bakışta basit görünür ama etkileriyle hem bilim insanlarını hem de toplumları derinden etkiler. Propiyonik asit de bu bileşiklerden biridir. Günlük hayatta adını pek sık duymadığımız bu madde, aslında gıda güvenliğinden sağlık araştırmalarına kadar pek çok alanda hayatımıza dokunur. Bu yazıda konuyu sadece bilimsel veriler ışığında değil, aynı zamanda farklı bakış açılarını karşılaştırarak ele alacağız. Çünkü kimyasal bir maddenin anlamı, yalnızca formülünde değil, onun insan hayatına nasıl dokunduğunda saklıdır. Propiyonik Asit Nedir? Kısa Bir Tanım Propiyonik asit (CH₃CH₂COOH), üç karbonlu kısa zincirli bir…

Karamsar İnsan Ne Demek? Bilim, Kültür ve Gelecek Üzerinden Samimi Bir Okuma Karamsar insan, tehditleri ve olası kötü senaryoları abartmak değil; riski erken fark edip ona göre pozisyon alan, beyni “tehlike radarı” yüksek çalışan biridir. Bir arkadaş sohbetinde mutlaka o kişiyi tanırsın: Daha cümle biter bitmez “Peki ya işler ters giderse?” diye sorar. Bazılarımız bu sorudan sıkılır, bazılarımız rahatlar. Benim için bu soru, insan zihninin nasıl çalıştığına dair merak uyandıran bir davet gibi. “Karamsar insan ne demek?” sorusunu birlikte deşelim mi? Hem kökenine bakalım, hem bugün hayatımızda neye dönüştüğünü konuşalım, hem de yarına dair ne söylüyor olabilir, onu tartışalım. Karamsar…

Karamel Sütle Açılır mı? Bilimin Tatlı Dünyasında Bir Yolculuk Karamel… Adını duyduğumuz anda bile zihnimizde mis gibi kokular, altın rengi bir akışkanlık ve damakta bıraktığı o benzersiz tat canlanır. Ama mutfakta karamel yapmaya kalkışan herkesin aklında aynı soru belirir: “Bu koyu, yoğun kıvamlı şeyi sütle açabilir miyim?” Eğer siz de mutfakta bilimin rehberliğini sevenlerdenseniz, bu yazı tam size göre. Gelin, kimyasal reaksiyonlardan moleküler yapıya kadar uzanan bir keşfe çıkalım ve bu sorunun cevabını birlikte bulalım. Karamel Nedir? Tatlılığın Kimyasal Kimliği Karamel, şekerin (çoğunlukla sakkaroz) yüksek ısıya maruz kaldığında geçirdiği karamelizasyon adı verilen kimyasal reaksiyonun ürünüdür. 160-180°C arasında gerçekleşen bu süreçte…

Kartopu Dünya Neden Oluştu? Geçmişin Işığında Bugünü Anlamak Bir Tarihçinin Gözüyle: Geçmişin Derinliklerinden Bugüne Bir Bakış Geçmişin gölgesinde, insanlık olarak pek çok kez yönümüzü bulmaya çalıştık. Ama bazen bir toplumun, bir çağın, hatta bir gezegenin dönüşümü, düşündüğümüzden çok daha derindir ve bir o kadar da gizemlidir. Bu yazımda, Dünya’nın en ilginç evrimsel süreçlerinden birine odaklanıyoruz: Kartopu Dünya teorisi. Neden bu kadar önemli mi? Çünkü bu teorinin derinliklerinde yatan gerçekler, sadece jeolojik değil, aynı zamanda toplumsal dönüşümlerle de paralellikler taşıyor. Biz insanlar, nasıl değişimlere uğradığımızı, çevremizle olan ilişkilerimizi nasıl yeniden şekillendirdiğimizi, bu ilginç tarihsel olayı anlamadan tam olarak kavrayamayız. Kartopu Dünya…